Theo thống kê, tổng lượng tồn kho của các doanh nghiệp thép trên sàn
chứng khoán (đã bao gồm trích lập dự phòng) tại thời điểm 30/6 ước tính
lên đến 110.000 tỷ đồng, tăng 20.000 tỷ so với cuối quý 1. Đây là mức
tồn kho kỷ lục của ngành thép từ trước tới nay, vượt xa đỉnh cũ hồi cuối
quý 3 năm ngoái. Như vậy, sau 4 quý liên tiếp chững lại quanh mức
85.000 – 90.000 tỷ đồng, các doanh nghiệp thép đã đẩy mạnh tích trữ tồn
kho trong quý vừa qua.
Tồn kho ngành thép tăng vọt trong quý 2
Trong
tổng lượng tồn kho khổng lồ của ngành thép vào cuối quý 2, chỉ riêng
Hòa Phát (mã HPG) đã chiếm quá nửa với hơn 57.500 tỷ đồng (đã bao gồm
trích lập dự phòng giảm giá 762 tỷ đồng). Con số này đã tăng 17.500 tỷ
so với thời điểm cuối quý trước và cao hơn 11.500 tỷ so với đỉnh cũ hồi
cuối quý 3 năm ngoái.
Thời điểm cuối quý 2, tồn kho của 15 doanh
nghiệp dẫn đầu chiếm đến 95% tổng lượng tồn kho của toàn ngành thép,
trong đó có 10 cái tên ghi nhận giá trị hàng tồn kho trên 1.000 tỷ đồng.
Bên cạnh Hòa Phát, Hoa Sen Group (mã HSG) là cái tên duy nhất trong
ngành thép có lượng tồn kho đến hàng chục nghìn tỷ đồng.
Phần lớn
các doanh nghiệp thép đều tăng tích trữ tồn kho trong quý 2, tuy nhiên
giá trị tăng xét theo số tuyệt đối không quá lớn ngoại trừ Hòa Phát.
Trong số những doanh nghiệp còn lại, duy nhất chỉ có Thép Việt Nam
(VNSteel – mã TVN) ghi nhận mức tăng hơn nghìn tỷ tồn kho trong quý vừa
qua.
Phần lớn lượng tồn kho tăng thêm đến từ Hòa Phát
Tồn
kho ngành thép tăng vọt trong bối cảnh giá thép liên tục giảm mạnh từ
đầu tháng 5. Theo Trading Economics, giá thép cây tại thị trường thế
giới thời điểm 30/6 đã giảm khoảng 13% so với mức cao nhất trong quý 2
và thấp hơn gần 25% so với đỉnh. Xu hướng vẫn tiếp diễn khiến giá thép
cây có thời điểm đã chạm 3.900 CNY/tấn, thấp nhất kể từ tháng 11/2020
trước khi hồi phục lên hơn 4.100 CNY/tấn vào cuối tháng 7.
Giá thép thế giới giảm sâu
Tương
tự, giá thép cuộn cán nóng (HRC) cũng đã giảm gần 40% trong quý 2 vừa
qua và vẫn đang tiếp tục dò đáy. So với đỉnh hồi quý 3 năm ngoái, giá
HRC đến thời điểm hiện tại đã giảm đến 56%. Nguyên nhân chủ yếu do ít
hoạt động xây dựng và sản xuất hơn trong bối cảnh lạm phát trên toàn thế
giới, và đặc biệt là do nhu cầu yếu ở Trung Quốc trước tình hình giãn
cách xã hội, thời tiết bất lợi và thị trường bất động sản tăng trưởng
chậm lại do lãi suất tăng.
Không nằm ngoài xu hướng trên,
giá thép nội địa cũng đã giảm liên tiếp 11 lần trong gần 3 tháng với
tổng mức giảm cao nhất khoảng hơn 3,9 triệu đồng/tấn, tùy từng thương
hiệu, loại thép, vùng miền. Mirae Asset cho rằng việc lượng hàng tồn kho
quá cao đã khiến các công ty thép buộc hạ giá bán nhằm kích cầu, khiến
giá thép giảm từ đầu tháng 6. Lượng thép tồn kho nội địa đến hết tháng
5/2022 đã đạt mức kỷ lục là 1,49 triệu tấn tương đương sản lượng tháng
5/2022, cao hơn nhiều so với mức 56% sản lượng tháng trung bình 3 năm
2019-2021.
Giá thép liên tục giảm mạnh đã ảnh hưởng đáng kể đến
bức tranh lợi nhuận ngành thép. Hầu hết các doanh nghiệp thép đều ghi
nhận tăng trưởng lợi nhuận âm trong quý 2 vừa qua, thậm chí lỗ như
VNSteel hay Thép Thủ Đức (mã TDS). Doanh nghiệp đầu ngành là Hòa Phát
báo lãi quý 2 giảm 59% so với cùng kỳ trong khi lợi nhuận của nhiều
doanh nghiệp như Hoa Sen Group, Thép SMC (mã SMC), Kim khí Tp.HCM (mã
HMC), Thép Thái Nguyên (mã TIS), Thép Mê Linh (mã MEL),... thậm chí còn
giảm đến hơn 80%.
Lợi nhuận ngành thép giảm sâu trong quý 2
Cùng
chiều với giá thép, giá nguyên liệu đầu vào cũng có xu hướng giảm thời
gian gần đây. Cụ thể, giá than mỡ luyện cốc hiện ở mức 320 USD/tấn, giảm
mạnh so với mức 520 USD/tấn hồi tháng 4/2022. Giá quặng sắt giữa tháng 7
chỉ còn 113 USD/tấn, giảm 33,75 USD/tấn so với đầu tháng 6/2022 và giảm
khoảng 100 USD/tấn so với mức giá cao nhất được ghi nhận hồi đầu tháng
5/2022.
SSI Research cho rằng nguyên liệu đầu vào rẻ hơn có thể
sẽ giúp giảm chi phí sản xuất trong các quý tiếp theo qua đó hỗ trợ tỷ
suất lợi nhuận ngành thép trong ngắn hạn. Mặt khác, giá nguyên vật liệu
giảm có thể dẫn đến việc các công ty phải trích lập dự phòng hàng tồn
kho.
Theo dự báo của SSI Research, lợi nhuận năm 2022 của HPG có
thể đạt 26.500 tỷ đồng, giảm hơn 23% so với cùng kỳ chủ yếu do giả định
giá thép giảm. Lợi nhuận dự phóng năm 2022 của HSG cũng giảm 67% so với
cùng kỳ, dự kiến ở mức 1.400 tỷ đồng chủ yếu do sản lượng tiêu thụ và
xuất khẩu giảm. Tương tự với NKG, lợi nhuận năm 2022 cũng được dự báo sẽ
giảm 39% so với cùng kỳ xuống 1.350 tỷ đồng.
Hà Linh
Theo Nhịp sống kinh tế